Amuletten en bezweringen

Het is weer vrijdag de dertiende. Net als de vorige keer moest ik natuurlijk weer een leuke 'Een beetje geluk op vrijdag de dertiende'-actie verzinnen. Maar deze keer wel eentje zonder teveel gedoe. Ik ben een mini-actie op Marktplaats gestart, maar daar zal ik pas over bloggen als de dag is afgelopen.

Vrijdag de dertiende, zwarte katten, onder ladders doorlopen. Of juist klavertjes vier, hoefijzers en konijnenpootjes. Nee hoor, ik ben heus niet bijgelovig. Ook al run ik De Duimdienst.

Als cultureel antropoloog ben ik wel gefascineerd door hoe mensen overal ter wereld proberen onheil en kwaad te bezweren en het geluk naar zich toe te trekken. Dat gebruik ik dan weer als inspiratie voor mijn eigen tekeningen en knutselwerkjes. Vooral de talismannen, amuletten, sieraden en borduursels uit islamitisch Azië vind ik mooi.

Dit is mijn muur met Duristaanse bezweringspoppen. Figuurtjes, ontstaan uit oude kleding (op de naaimachien van deze blogger), die ik helemaal heb volgenaaid met amuletten, geluksmunten, handjes van Fatima en boze oogjes die ik her en der heb verzameld.

Het cirkelvormige amulet met een kleine shisha (spiegeltje) in het midden heet een gul (bloem). Je ziet ze in delen van Afghanistan en Pakistan op kleding en op de uitrustingen van lastdieren. In deze regio vind je vaak borduurwerk waarin spiegeltjes zijn verwerkt. Deze zouden het boze oog verblinden.

Dit schaaltje en het lepeltje komen uit Pakistan. Het lepeltje is gegraveerd met teksten - ik vermoed uit de Koran. In het bakje staat een mysterieus geometrisch figuur met cijfers en letters.

Op enkele van de poppen zie je driehoekige amuletten met hangertjes eraan. Dit figuur is op heel veel plekken ter wereld terug te vinden. Als sieraad, hanger boven de huisdeur of aan vrachtwagens. Sheila Paine speurde de wereld af op zoek naar de herkomst van dit type amulet.

Dit rechthoekige (Turkmeense?) amulet is nog te openen. Er zit half-vergaan papier in, waar waarschijnlijk ooit koranteksten op geschreven zijn om iemand te beschermen of te genezen.

Afghaans kindje. Je ziet het handje van Fatima (dat je eigenlijk niet zoveel ziet in de regio maar meer in Noord-Afrika), een zilveren amulet met daarin een korantekst en een hoofddeksel met een gul-amulet. Daarvoor een brandertje waarin espand wordt gebrand, een kruidje waarvan de rook en het vuur het kwaad zou verdrijven. Erbij geschreven heb ik de Engelse vertaling van de bezweringsspreuk die bij het branden wordt uitgesproken.

Afghaans Kuchi-nomadenmeisje in een jurk versierd met gul-i-peron amuletten en muntjes. Op de achtergrond een stofpatroon van pauwen, bloemen en granaatappels dat ik in een boek over Afghaans borduurwerk vond.

Een boom vol met nazar boncuğu talismannen, de bekende Turkse blauwe oogjes (of soms blauw met geel zoals ik heb gebruikt) die beschermen tegen het boze oog.

Het lijkt me duidelijk, met zo veel amuletten in huis kan mij op vrijdag de dertiende niks meer gebeuren.

*duim-duim*
*schietgebedje*
*even afkloppen*