Proefkonijn

Ik meldde het al eerder. Via het UWV werd ik benaderd door een studente sociaal-juridische dienstverlening, of ik mee wilde werken aan een interview over e-coaching voor haar afstudeeronderzoek. Nou, vooruit dan maar. Het was wat heen en weer mailen om een datum vast te leggen, maar gisteren kwam het er dan toch echt van.

Binnenkort moet ik zelf een rapportage afleveren voor het grondrechteninstituut van de Europese Unie, over de rechten van respondenten en proefpersonen in Nederland. Zelf eens aan den lijve te ondervinden hoe het is om aan een onderzoek mee te werken leek me wel een goede manier om het onderwerp tot leven te brengen. Het rapport dat ik moet schrijven focust op minderjarige respondenten terwijl ik de 18 al wel gepasseerd ben, maar welke kniesoor let daar nou op.

Ach, natuurlijk stond ik niet te springen om het UWV op te zoeken en daar interviewvragen te gaan beantwoorden. Het is ook niet zo dat het onderwerp me enorm na aan het hart ligt. Maar ik weet dondersgoed hoe het is om respondenten te moeten charteren voor je onderzoekje. Als tweedejaars student culturele antropologie werd ik een paar weken in het Drentse dorp Tweede Exloërmond gedropt om ‘veldwerk’ te verrichten. Als voorbereiding op het vierdejaars veldwerk in echt ontwikkelingsgebied. Omdat er elk jaar een nieuwe lichting studenten een invasie kwam plegen, was wel zo algemeen bekend welke dorpeling al dan niet bereid was zich aan een interview te onderwerpen.

Enkele jaren later moest ik in Hamburg tussen de meer dan een miljoen inwoners op zoek naar Afghaanse vluchtelingen [pdf] die me te woord wilden staan. En bij mijn vorige werkgever volgde een onderzoek onder allochtone jongeren [pdf], naar de problemen die zij tegenkomen op hun zoektocht naar een baan of stage, en de manieren waarop zij hiermee omgaan.

Ik kon dus prima meevoelen met deze studente die haar afstudeeronderzoek binnen het UWV verrichte. En dat ik haar daar een groot plezier mee deed, bleek al snel. Het arme schaap had 170 UWV-klanten aangeschreven, en ontving maar twaalf reacties van mensen die wilden meewerken. Plus een rits vervelende emails, waarin het UWV voor allerlei niet nader te noemen zaken werd uitgemaakt, en zij werd beschuldigd van privacyschending. Op zich lijkt me dat een redelijke indicatie van hoe over het UWV en de e-coaching gedacht wordt, dat dan weer wel. Ook vijftien werkcoaches moest ze van school ondervragen. Een onmogelijke opgave in een organisatie waar net een reeks werkcoaches de biezen heeft moeten pakken, en er nog maar vier over zijn. Waarvan eentje te drukbezet, eentje langdurig ziek en twee belast met alle e-coachings-aangelegenheden voor het hele werkgebied.

Woensdagmiddag 13:00. Ik mag plaatsnemen in haar spreekhokje, achter een plastic bekertje met koffie. Het opnameapparaat wordt aangezet en de vragen worden als kanonskogels op me afgevuurd. Wel een beetje jammer, maar twaalf respondenten hebben waar je al je informatie uit moet peuteren, en dan niet een beetje doorvragen. Ze leest monotoon een vraag voor, laat me wat praten en luistert niet eens of ik daadwerkelijk antwoord geef op de gestelde vraag, en hup, daar komt de volgende vraag al. Sommige vragen heeft ze maar geschrapt, omdat “iedereen daar toch wat anders op antwoordde.” Maar goed, ze vertelde ook dat ze tijdens haar studie niets had geleerd over methoden en technieken.

Een kwartier later zijn we al klaar. We kletsen off-the-record nog een poosje verder over afstudeerbeslommeringen, herkomstoorden en mijn dagelijkse beslommeringen. En over mijn freelanceopdrachten voor de Europese Unie. Nee hoor, ze hoeft niet bang te zijn dat ze figureert in mijn rapportage over onderzoeksvoorwaarden. Dat ze vandaag wel de hoofdrol speelt op mijn blog, vertel ik haar maar niet.

[Het zoetsappige konijntje tekende ik trouwens in 2010 voor een meisjeskamer in een antroposofische gehandicapteninstelling]